سرگشاده

همین چند روزِ پیش بود، چهارشنبه، چهارم اسفند، از اینکه کاری کرده بودم و حرفی زده بودم که باعث شده  بود کسی یاد آوریِ چیزی را لازم بداند عصبی شده بودم! شکایت داشتم از خود به خود؛ بابت ِ گران تمام شدن ِ شنیدن/خواندن ِ آن یک جمله! می دانی؟ یکی از سخت ترین حاشیه های دنیا جایی ست که ما آدم ها استنباطمان از رفتارهای هم با آنچه که «باید» یا «هست»، فرق می کند! محدودیت ِ غیر ِ قابل ِ انکار ِ روابط ِ انسانی همیشه برایم درد ِسرساز بوده! من، این محدودیت را، با آگاهیِ کامل از اینکه وجود دارد، همواره فراموش می کنم! چند وقت ِ پیش، بعد از تمام شدن ِ کلاس، دویده بودم که خودم را برسانم به یکی از هم کلاسی ها که دایره ی واژگان ِ مبادله شده مان تا آن روز از سلام علیک ِ پیش از کلاس فراتر نرفته بود، پریدم جلوی پسرک و گفتم: "آقای جباری! خیلی خوبی"! و او، همین طور که مات مانده بود گفت: "بله؟!!"! و من برایش توضیح دادم که غبطه می خورم به اینکه اینهمه چیز می خواند و می داند! بعدها هر که شنید خندید که "آدم هر چیزی را به هر کسی نمی گوید که دختر جان"! می دانی؟ به نظرم مشکل اینجاست که من در روابط ام با آدم ها چیز ِ مزخرف ِ انگار مهمی به نام ِ «جایگاه» را نادیده می گیرم! اینکه مثلاً فلانی همکلاسی ست یا دوست! دوست است یا محبوب ! محبوب است یا...

من، وقتی به تو چیزی می دهم، به او چیزی می گویم، برای آنها کیکِ شکلاتی می پزم، به دیگری کتاب کادو می دهم، و برای آن یکی گل می خرم، معنی ش این نیست که لازم است بعضی چیزها بهم یاد آوری شود! چرا فکر می کنید من یادم نیست یا نمی دانم؟ من خیلی خوب می دانم که خیلی چیزها مال ِ تا 2009 بوده و حالا 2011 است! می دانی؟ من همیشه می پندارم که دوستی نیز گلی ست، مثل ِ نیلوفر و ناز! هر چه می کنم، هر چه می گویم و می شنوم بر پایه ی این گمانه است! به آدمها می گویم که دوست اشان دارم! برای ام مهم اند یا به یادشان هستم و می بینمشان! که دلم برایشان تنگ شده! برایم خیلی فرقی نمی کند که به قول ِ افشین، رنگین کمان از کدام طرف در بیاید! نه اینکه فکر کنی هیچ توقعی از آدم ها ندارم و یا ... نه! حواسم هست که هیچ وقت به اندازه ای که به آدم ها گفته ام دلم برایتان تنگ شده، یا دوستتان دارم و برایم مهم هستید اینها را نشنیده ام! حتی بارها شاکی شده ام از چیزهایی که به نظرم منصفانه نبوده! از بی توجهی ها! اما... دست ِ خودم نبوده انگار! باور کنید دست ِ خودم نبوده! می دانی بدی ِ این جور توجه کردن به اطرافیان چیست؟ وقتی حواست بهشان هست، وقتی روز تولد تک تک شان را به یاد داری بی یاد آوری ِ فیس بوک و یاهو! وقتی برای یکی که رفته کانادا و تو می دانی تعطیلات ِ ژانویه را آنجا تاب نمی آور دو صفحه چیز می نویسی و سال ِ خارجکیش را تبریک می گویی؛ برای آن یکی که رفته آلمان، کلی  ساعتها را چک می کنی تا به ساعتِ آنجا، در اولین لحظات ِ روز ِ جدید، فرخنده زاد روز بگویی؛ وقتی برای آن که رفته انگلیس، یک پست می نویسی و می گذاری در وبلاگت که هی! فلانی! تمام ِ حواسم هست، تولدت مبارک! وقتی ... خلاصه وقتی این طور باشی، اتفاقات ِ کوچکِ کوچک راحت دلگیرت می کنند متاسفانه! و تو تمام ِ مدت به خودت می گویی، حتی شاید بلند، که ببین! حق ِ دلگیر شدن نداری! تو این طوری هستی و این اصلاً، اصلاً ِ اصلاً الزامی ایجاد نمی کند که دیگران هم اینطور باشند! تمام ِ مدت به خودت یاد آوری می کنی که «حق نداری فاطمه!»! ولی باز، هر بار، دلت می گیرد، غافل گیر می شوی انگار، انتظار نداری انگار! و اولین عکس العمل ات باز جویی ِ خودت است! خودت را تنبیه می کنی! حمله می کنی به خویشتن ات! و چیزی می گویی، حرفی می زنی که کسی لازم ببیند که...

حق دارد شاید! او چه می داند که... تو نمی دانی شاید که...

اینها را نمی دانم چرا نوشتم! دو هفته ته ِ مغزم رسوب کرده بودند! شعر ِ حسین پناهی  به جان ِ رسوبها افتاد:

صفر را بستند
تا ما به بیرون زنگ نزنیم
از شما چه پنهان
ما از درون زنگ زدیم

نه! دروغ گفتم! شعر بهانه بود! دیشب، حوالی ِ ساعت ِ 9، توی پیاده رو، نزدیک ِ خانه، زیر ِ نور ِ زرد ِ دوست نداشتنی ِ چراغها، وقتی آرام آرام راه می رفتم روی لایه ی نازک ِ برف ِ یخ زده ی پیاده رو، یک هو،

 سایه ام را دیدم،

 با کلاه ِ آویزان ِ کاپشنم به پشت اش،

با تکان تکانهای شالگردنم موقعی که راه می رفت!  

سایه ام یک عالم حرف داشت،

و سلاخی  کرد منی را که معلق مانده بودم میان ِ حال و گذشته! من ِ در حال ِ سقوط را! و می‌دانستی وقتی چيزِ شكستنی‌ای می افتد، وقتی تقديرش در سراشيبِ بی‌بازگشت ِ تحقّق می‌افتد، از همان كسرهای نخستينِ نخستينْ ثانيه، در همان كشاكشِ تعليق مابينِ زمين و هوا، هنوز به خاكْ نخورده می‌شكند؟

جرقه ی این نوشته آنجا زده شد؛ در میانه ی آن تعلیق! وقتی که شالگردنم،

تمام ِ رنگ هاش را باخته بود،

دور ِ گردن ِ سایه...